Từ ngày 27/3 đến ngày 2/4/2025, đoàn gồm 105 sinh viên chuyên ngành Quản trị lữ hành và 3 giảng viên đã có chuyến trải nghiệm 7 ngày 6 đêm đầy ý nghĩa tại 6 tỉnh Bình Phước, Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum và Lâm Đồng. Chuyến đi không chỉ giúp sinh viên học tập, tìm hiểu văn hóa, thiên nhiên đặc sắc của vùng đất cao nguyên mà còn là cơ hội thực hành và lan tỏa thông điệp về du lịch có trách nhiệm.

Đoàn tham quan khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’Tiêng Sóc Bom Bo. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Trách nhiệm với xã hội là một trong những cụm từ được nhắc đến rất nhiều trong những năm gần đây. Trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, điều này lại càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết bởi giáo dục là nền tảng vững chắc tác động lên ý thức của nhiều thế hệ. Trong lĩnh vực du lịch, việc giáo dục và đào tạo sinh viên có ý thức thực hiện du lịch có trách nhiệm sẽ là tiền đề để thay đổi bức tranh toàn ngành du lịch trong tương lai. Mỗi sinh viên hoàn toàn có thể trở thành một sứ giả của du lịch có trách nhiệm. Để thực hiện được điều này, đòi hỏi “sứ giả” phải gương mẫu, tốn công tốn sức, tốn thời gian hơn và phải gạt bỏ sự tiện lợi vốn có trong cả chuyến hành trình.

Đoàn trồng 108 cây Mai Anh Đào tại Đà Lạt ngày 31.3.2025. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Được phân công làm Trưởng đoàn cho chuyến đi thực tế Tây Nguyên dành cho sinh viên năm 3, chuyên ngành Quản trị lữ hành, khóa 2022-2026, ThS. NCS. Cao Trọng Hợp đã táo bạo đề xuất với Ban lãnh đạo Trường, Ban lãnh đạo Khoa Du lịch về việc đưa Tiêu chí du lịch có trách nhiệm vào chương trình thực tế Tây Nguyên học kỳ II, năm học 2024-2025. Bộ tiêu chí này không những nêu lên trách nhiệm của sinh viên (với vai trò người đi du lịch), công ty lữ hành, hướng dẫn viên mà còn khuyến khích các đơn vị lữ hành hợp tác với các đơn vị cung ứng có trách nhiệm trong du lịch.

Những cây Mai Anh Đào này sẽ góp phần giảm thiểu sự nóng lên của trái đất và làm đẹp cho Đà Lạt. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Trước ngày khởi hành, mục tiêu của đoàn đã được xác định rõ: bên cạnh việc đáp ứng các yêu cầu chuẩn đầu ra của học phần, chuyến đi cần phải nâng cao nhận thức và thúc đẩy thực hành du lịch có trách nhiệm trong sinh viên. Trước chuyến đi, các khái niệm và các nguyên tắc của du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm, bao gồm các khía cạnh môi trường, văn hóa và xã hội đã được khéo léo lồng ghép vào trong các đợt họp đoàn. Các tiêu chí về du lịch có trách nhiệm cho sinh viên được nêu bật trong bộ tiêu chí đính kèm theo kế hoạch triển khai chuyên môn chương trình. Năm tiêu chí được nêu ra bao gồm: Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, xã hội và văn hóa; Tạo lợi ích kinh tế và xã hội cho cộng đồng địa phương, nâng cao phúc lợi của người dân;  Tôn trọng văn hóa và bảo tồn di sản nhằm duy trì bản sắc địa phương; Cung cấp trải nghiệm ý nghĩa cho du khách, giúp họ hiểu và tôn trọng các địa phương họ đến; Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào quá trình phát triển du lịch. Cụ thể trong từng tiêu chí, sinh viên được hướng dẫn thực hiện một số các nguyên tắc mà trước đây có khuynh hướng làm sai như: “Không chụp ảnh của trẻ em hoặc chụp với trẻ em trừ khi bạn được cha mẹ hoặc người giám hộ cho phép; hãy suy nghĩ kỹ trước khi cho tiền trẻ em; Trả giá công bằng – không tham gia vào việc mặc cả quá mức”.

Đoàn chụp hình tại nhà rông Nhà Rông Konklor Kon Tum. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Xuyên suốt hành trình, đoàn luôn nỗ lực giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực lên môi trường. Tất cả các thành viên đều thực hiện nghiêm túc việc hạn chế tối đa việc sử dụng sản phẩm nhựa một lần, không sờ tay lên hiện vật (như tượng phật, tượng Đức Mẹ Măng Đen), giữ gìn vệ sinh chung và xử lý rác thải đúng quy định. Đoàn còn khuyến khích sinh viên vừa đi tham quan vừa dọn rác dẹp rác trên đường đi tại các địa điểm như Khu du lịch Thác Pa Sỹ, Trung tâm hành hương Đức Mẹ Măng Đen. Đặc biệt, đoàn đã leo hơn 600 bậc thang lên "Đền Thượng" trong khu quần thể Đền Hùng Đà Lạt để tiến hành trồng hơn 100 cây Mai Anh Đào. Được biết, đây còn được gọi là Đền thờ Âu Lạc, nằm trong khu quần thể Đền Hùng tại Tea Resort Prenn, Đà Lạt, nơi thờ Lạc Long Quân và Âu Cơ, và là nơi tổ chức các lễ chính trong năm.

Đoàn giao lưu lửa trại tại thung lũng Trăm Năm Đà Lạt. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Ngoài yếu tố môi trường, đoàn cũng chú trọng đến việc tạo lợi ích kinh tế, xã hội cho cộng đồng địa phương. Các hoạt động tham quan, lưu trú, ăn uống của đoàn được ưu tiên diễn ra tại những cơ sở lưu trú, nhà hàng, cơ sở kinh doanh du lịch thuộc sở hữu của người dân địa phương, qua đó góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho cộng đồng bản địa. Một trong những điểm nhấn nổi bật của chuyến đi là việc tôn trọng và bảo tồn các giá trị văn hóa, di sản địa phương. Các sinh viên đã tham gia các buổi giao lưu, chia sẻ, học hỏi và tìm hiểu sâu sắc về văn hóa, phong tục của người dân tộc thiểu số như Ê Đê, M'Nông, Ba Na, Xơ Đăng, K'Ho. Đặc biệt, đoàn còn tổ chức những chương trình văn nghệ giao lưu với người dân địa phương, qua đó vừa học hỏi, vừa lan tỏa thông điệp về tôn trọng và bảo vệ văn hóa truyền thống.

Đoàn giao lưu và tham quan thực tế tại khách sạn 4 sao Vietsovpetrol Đà Lạt. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Bên cạnh những hoạt động trực tiếp tại cộng đồng, đoàn còn thực hiện các chương trình tuyên truyền, giáo dục, nhằm nâng cao ý thức du lịch có trách nhiệm không chỉ với sinh viên mà còn với du khách khác và cộng đồng địa phương. Các buổi workshop, thảo luận và chia sẻ kiến thức ngay trên xe và trên group toàn đoàn của ThS. NCS. Cao Trọng Hợp đã giúp sinh viên hiểu rõ hơn trách nhiệm của bản thân khi du lịch, từ đó hình thành hành vi ứng xử văn minh và trách nhiệm hơn với nơi mình đặt chân đến. ThS. NCS. Cao Trọng Hợp cho biết: “Chỉ cần mỗi sinh viên nhận thức đúng đắn và từng bước thực hành tiêu chí du lịch có trách nhiệm, chắc chắn bức tranh du lịch ở Việt Nam sẽ thay đổi theo hướng tích cực hơn trong tương lai. Việc này nên được khuyến khích và lan rộng sang nhiều trường đại học đang đào tạo du lịch ở Việt Nam hiện nay”.

Gala giao lưu. Ảnh: Tư liệu đoàn.

Chuyến đi cũng là dịp để mỗi sinh viên được trải nghiệm sâu sắc, ý nghĩa và có trách nhiệm. Thông qua việc trực tiếp tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường, giao lưu văn hóa và hỗ trợ cộng đồng, sinh viên đã phát triển được kỹ năng mềm, tinh thần đoàn kết, hợp tác và đặc biệt là ý thức trách nhiệm của bản thân đối với du lịch và sự phát triển bền vững. Khép lại hành trình, đoàn thực tế trở về với những trải nghiệm đáng nhớ và thông điệp mạnh mẽ về du lịch có trách nhiệm. Chuyến đi không chỉ dừng lại ở ý nghĩa giáo dục, mà còn góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy nhận thức chung của cộng đồng về trách nhiệm đối với môi trường, xã hội và văn hóa trong bối cảnh du lịch phát triển mạnh mẽ hiện nay./.

ThS. NCS. Cao Trọng Hợp

Khoa Du lịch, Trường Đại học Văn hóa TP.HCM